Persbericht AMCRA, FAVV, FAGG, FOD Volksgezondheid, Sciensano

Van 18 tot 24 november 2023 is het de internationale week van de sensibilisering voor verstandig gebruik van antibiotica. België volgt in de strijd tegen antibioticumresistentie een “One Health” aanpak. Zo blijkt ook uit de sensibilisatiecampagne waar dierenartsen samen met andere gezondheidswerkers op de eerste lijn staan.

De strijd tegen antibioticumresistentie is wereldwijd een prioriteit om de gezondheid van mensen, dieren en het leefmilieu te beschermen. Om de werkzaamheid van antibiotica, die essentieel zijn voor de volks- en dierengezondheid, te garanderen, werd in België een “One Health” actieplan  ontwikkeld, gericht op de preventie van infecties en het voorzichtig en duurzaam gebruik van antibiotica.

Er werd al een grote vooruitgang geboekt in het verminderen van het gebruik van antibiotica bij voedselproducerende dieren, dankzij duidelijke en ambitieuze reductiedoelstellingen en door het engagement van de bevoegde federale overheden, AMCRA en meerdere sectorpartners. In België werd sinds 2011 een vermindering van de verkoop vastgesteld van:

• 58,2% voor alle antibiotica
• 82,7 % voor de kritisch belangrijke antibiotica ((fluoro)quinolones en 3de en 4de generatie cefalosporines) 
• 89,2% voor colistine (kritisch belangrijk antibioticum met de hoogste prioriteit in de humane geneeskunde)  
• 83,5% voor de met antibiotica gemedicineerde voeders

Bewust van de uitdagingen waar de dierlijke sector nog steeds voor staat, moet er meer nadruk worden gelegd op preventie en bioveiligheid, kwaliteitsvolle dieren met een goede immuniteit, vaccinatie, de kwaliteit van voer en water en het gebruik van alternatieven voor antibiotica. Bewustmaking is een van de belangrijkste opdrachten om verandering aan te moedigen en te ondersteunen. Daarom wordt wereldwijd een week georganiseerd die volledig in het teken staat van bewustwording over verstandig antibioticumgebruik. In België is een sensibilisatiecampagne gestart, met een centrale rol voor dierenartsen en andere gezondheidswerkers.

De campagne, die wordt gedeeld via nationale radio- en televisiekanalen, sociale netwerken en de algemene en vakpers, heeft als doel de dialoog over het gebruik van antibiotica te bevorderen en goede praktijken bij zowel mens als dier te stimuleren. Dit jaar zijn het paardeneigenaren die de hoofdrol spelen in de campagne. Paarden vormen immers een belangrijk onderdeel binnen de gezelschapsdierensector, maar vragen ook als sportdier specifieke aandacht inzake verzorging: "Mijn paard is gewond, gaan jullie hem een antibioticum geven?" of "Mijn merrie is net geïnsemineerd, moeten we haar een antibioticum geven?". Onder het motto "Praat over antibiotica" wordt iedereen uitgenodigd om na te denken over het juiste gebruik van antibiotica.

Antibioticumgebruik bij mensen en dieren is de belangrijkste oorzaak van selectie voor antibioticumresistentie. Het is dus van essentieel belang om toe te zien op een verantwoord gebruik van antibiotica en om de ziektepreventie en het gebruik van alternatieven te stimuleren in alle sectoren zodat de gebruikte hoeveelheden dalen. 

De overdracht, ook via de omgeving, van resistente bacteriën van dier op mens en omgekeerd maakt dat een globale en geïntegreerde aanpak noodzakelijk is. Dit is de “One Health” aanpak.

Het door het FAVV, het FAGG en de FOD VVVL gesteunde AMCRA is de drijvende kracht achter verschillende initiatieven in de diergeneeskunde in België. AMCRA is het kenniscentrum voor antibioticumgebruik en -resistentie bij dieren in België. De missie van AMCRA luidt: 1) een toename in antibioticumresistentie voorkomen om zo de gezondheid van mens en dier en het dierenwelzijn te beschermen, 2) ijveren naar een rationele reductie in het gebruik van antibiotica en streven naar een duurzaam antibioticumbeleid in de diergeneeskunde in België, 3) analyseren, communiceren en sensibilisering. Voor meer informatie: www.amcra.be

Minder en verantwoord gebruik van antibiotica zijn de pijlers van het actieplan “Visie 2020” en “Visie 2024” van het AMCRA. Deze plannen zijn ontwikkeld om de antibioticumresistentie in de diergeneeskunde in België te verminderen. Als antwoord op de noodzaak aan sensibilisering voor een goed antibioticumgebruik en om dierenartsen te begeleiden bij een duidelijke keuze voor de behandeling met antibiotica, heeft het AMCRA formularia uitgewerkt voor de voornaamste gedomesticeerde diersoorten. Het formularium houdt rekening met verschillende criteria, waaronder het belang van een antibioticum voor de menselijke gezondheid. 

Het “Convenant tussen de federale overheid en alle betrokken sectorpartners betreffende de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector” voor de periode 2021-2024 werd ondertekend door de federale overheid, vertegenwoordigd door de ministers van Volksgezondheid en Landbouw, en door de verschillende sectororganisaties pharma.be, ABS, BFA, Boerenbond, FWA, de organisaties van de pluimveesector (Landsbond Pluimvee en VEPEK), de dierenartsenverenigingen UPV, VeDa en SAVAB-Flanders, de regionale Ordes der Dierenartsen (NGROD en CRFOMV), de diergezondheidsorganisaties DGZ en ARSIA, de lastenboekbeheerders Belbeef, Belplume, Belpork, BVK vzw, Codiplan, MilkBE, AB Register en AMCRA. Een samenvatting van de resultaten en de activiteiten van het Antibioticumconvenant kan worden geconsulteerd in de publieke rapporten, beschikbaar op de websites van www.amcra.be en www.favv.be.

Gedetailleerde resultaten over het antibioticumgebruik bij dieren zijn beschikbaar in het BelVet-SAC rapport. Een samenvatting van de resultaten over gebruik en resistentie, evenals de activiteiten van het Antibioticaconvenant, kunnen worden geraadpleegd in de openbare rapporten die beschikbaar zijn op de websites www.amcra.be en www.favv.be.

Meer informatie vindt u op de website van het AMCRA, de website van het FAVV, de website van het FAGG, de website van de FOD VVVL en op https://praatoverantibiotica.be/